Jak odstraszyć bobry? 8 skutecznych sposobów na pozbycie się grozonia

Bobry mogą być upartymi szkodnikami, niszczącymi drzewa, wały przeciwpowodziowe i powodującymi zalanie łąk. Niestety, prawo ogranicza nasze działania w radzeniu sobie z nimi, przez co musimy polegać na sprawdzonych sposobach ich odstraszania. W tym artykule dowiesz się, jakie potencjalne szkody mogą wyrządzić te zwierzęta oraz poznasz skuteczne metody jak odstraszyć bobry na kilka wyjątkowych sposobów.

Spis treści:

1. Rozpoznanie, że mamy do czynienia z bobrami
2. Potencjalne szkody i zagrożenia spowodowane aktywnością bobrów
3. Sposoby na pozbycie się bobrów i wypłoszenie ich z naszej okolicy

Spieszysz się? Kliknij tutaj i przejdź od razu do sekcji odstraszania bobrów!

Jak rozpoznać, że mamy problem z bobrami?

Jeśli podejrzewasz, że w twojej okolicy pojawiły się bobry, istnieje kilka typowych oznak ich obecności, które pomogą ci zdiagnozować problem. Bobry, jako gatunek „inżynierów środowiska”, pozostawiają wyraźne ślady swojej działalności. Do najbardziej charakterystycznych oznak, które wskazują na ich obecność należą:

• Obecność charakterystycznych tam i bloków na ściekach wodnych – bobrowe tamy to jedno z najbardziej oczywistych oznak obecności tych zwierząt. Budują je z gałęzi, kamieni, błota i roślinności, aby stworzyć dogodne warunki dla swojego życia. Jeśli zauważysz taką konstrukcję wzdłuż strumienia lub rzeki, prawdopodobnie masz do czynienia z bobrami. Należy pamiętać, że bobry mogą budować różnej wielkości tamy – od małych, prostych konstrukcji do imponujących, wielometrowych tam.
• Zniszczone drzewa z charakterystycznymi śladami gryzienia – aby budować tamy, zwierzęta te wycinają pobliskie drzewa. Jeśli zauważysz pniaki z charakterystycznymi, skośnymi śladami gryzienia w pobliżu swojej posesji lub wodnego zbiornika, może to być dowód na obecność bobrów. Dodatkowo, warto zwrócić uwagę na gałęzie, które zostały przegryzione i pozostawione w pobliżu drzewa.
• Widoczne nory i korytarze – bobry budują nory zarówno w brzegach rzek i strumieni, jak i na terenach podmokłych. Wejście do nory zazwyczaj znajduje się pod powierzchnią wody, a sama nora może być połączona z systemem korytarzy prowadzących do innych części ich terytorium. Tego typu miejsca będą wyróżniać się sporych rozmiarów dziurami w okolicach skarp oraz obecnością naniesionych gałęzi.
• Podtopienia terenów w okolicach zbiorników wodnych – obecność tamy bobrowej może prowadzić do zatrzymania przepływu wody i zalania otaczających terenów. Jeśli zauważysz nienaturalne podtopienia na łąkach lub w innych miejscach, gdzie wcześniej nie występowały, najprawdopodobniej jest to efekt działalności naszych zwierzęcych inżynierów.

Jakie szkody mogą wyrządzić bobry?

Bobry, mimo że są fascynującymi i inteligentnymi zwierzętami, mogą stać się uciążliwymi szkodnikami, powodując różnorodne problemy. Gdy te gryzonie zasiedlają teren, ich działalność bardzo często prowadzi do szkód zarówno w przyrodzie, jak i w ludzkiej infrastrukturze. Najbardziej typowe szkody, które mogą wyniknąć z obecności bobrów w okolicy to:

• Zalanie łąk oraz zatruwanie gleby – w wyniku budowy tam bobrowych dochodzi do zatrzymywania przepływu wody, co prowadzi do podtopień terenów. Zalane łąki mogą utrudniać uprawę rolną, powodować śmierć drzew, zatruwanie gleby, a nawet wpłynąć negatywnie na lokalne ekosystemy.
• Niszczenie drzew – bobry ścinają drzewa, aby uzyskać materiał do budowy tam i nór. Łupem zwierzęcych drwali bardzo często padają cenne gatunki drzew, które stanowią ogromną wartość dla lokalnej bioróżnorodności. W rezultacie dochodzi do zniszczeń, co może prowadzić nawet do do erozji gleby, utraty siedlisk dla innych gatunków oraz obniżenia wartości estetycznej krajobrazu.
• Uszkodzenie wałów przeciwpowodziowych oraz zaburzenia ścieków wodnych – naturalne instynkty i budowanie żerowisk prowadzą często do przerywania wałów przeciwpowodziowych oraz niszczenia konstrukcji, które mają na celu ochronę przed powodzią. Może to prowadzić do groźnych konsekwencji w przypadku gwałtownych opadów deszczu lub wiosennego topnienia śniegu. Dodatkowo, gdy bobry blokują strumienie czy rzeki, może dojść do powstawania zatorów wodnych, co z kolei wpływa na jakość wody oraz prowadzi do zaburzeń przepływu wody.
• Problemy z infrastrukturą budowaną przez człowieka – przez działalność bobrów czasami dochodzi do uszkodzenia infrastruktury, takiej jak mosty, groble, rury czy kanały irygacyjne. Dodatkowo zdarzają się sytuacje osunięć ziemi, zawalenia konstrukcji czy zatorów w systemie odprowadzania wody.

Jak odstraszyć bobry i skutecznie się ich pozbyć z miejsc żerowania?

Największą przeszkodą przy odstraszaniu bobrów jest polskie prawo. Zwierzęta te objęte są częściową ochroną gatunkową, przez co jako właściciele terenów zazwyczaj musimy ograniczać się do metod prewencyjnych niż rzeczywistego zwalczania. W skrócie powinniśmy zrezygnować z inwazyjnych metod i dbać o to, aby nie ingerować w ich naturalne funkcjonowanie, w tym niszczyć ich siedlisk, blokować dostępu do schronienia czy umyślnie zabijać.

Istnieją jednak skuteczne sposoby, dzięki którym możemy pozbyć się bobrów z naszego terenu i zadbać, aby nie wyrządziły one poważnych szkód.

1. Wykorzystaj zapachowy odstraszacz na bobry

Zapachowe odstraszacze stanowią skuteczną metodę odstraszania bobrów i zabezpieczania obszarów przed ich działalnością. Metoda ta bazuje na zasadzie wykorzystania naturalnych zapachów, które są nieprzyjemne dla tych gryzoni. Można je nabyć w specjalistycznych sklepach z produktami do kontroli szkodników lub przygotować własnoręcznie, stosując naturalne składniki o silnych właściwościach odstraszających.

Ze wszystkich produktów dostępnych na rynku szczególnie polecamy preparat Hukinol, który przeznaczony jest do odstraszania dzikiej zwierzyny. Środek ten wystarczy nałożyć strzykawką lub pipetą na nasączony wacik i rozłożyć w narażonych miejscach, co pozwoli skutecznie pozbyć się bobrów.

Preparat Hukinol dostępny jest na Allegro (wystarczy kliknąć w grafikę lub TUTAJ)

Przy wyborze gotowych preparatów, warto zwrócić uwagę na ich skład oraz sposób aplikacji. Z reguły wystarczy nałożyć odpowiednią ilość odstraszacza w miejscach, które chcemy chronić, takich jak brzegi stawów czy obszary w pobliżu drzew. W przypadku sporządzenia własnej mieszanki, warto wykorzystać substancje o silnym zapachu, takie jak pieprz kajenski, czosnek czy olejki eteryczne.

Zapachowe odstraszacze są doskonałym rozwiązaniem, gdy chcemy uniknąć użycia chemicznych środków czy zastosowania inwazyjnych metod kontroli szkodników. Mają one zazwyczaj niewielki wpływ na inne gatunki zwierząt oraz środowisko naturalne, co sprawia, że są bezpieczne dla otoczenia i ludzi.

2. Spróbuj złapać bobra i wypuścić go w innej lokalizacji

Jednym z najlepszych sposobów, aby pozbyć się zwierzęta zagrażającego naszemu stawowi czy łące jest zastosowanie odłowu bobrów. Pułapka na bobry pozwala to na złapanie zwierzęcia oraz przetransportowanie go w bardziej odpowiednie miejsce, z dala od zagrożonych obszarów. Warto jednak pamiętać, że przeprowadzenie takiej akcji wymaga odpowiedniego przygotowania, ostrożności i przestrzegania przepisów prawa.

Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt, chwytanie bobrów w pułapki żywołowne jest legalne jedynie w okresie od 1 października do 15 marca. To czas, kiedy bobry są mniej aktywne, co zmniejsza ryzyko stresu zwierzęcia i zwiększa szanse na udane przeniesienie go.

Skuteczna pułapka na bobry dostępna jest na Allegro (wystarczy kliknąć w grafikę lub TUTAJ)

Jak złapać bobra? Przy łapaniu tych zwierząt, kluczowe jest wybranie odpowiedniej żywołapki, dostosowanej do ich wielkości oraz właściwe jej ustawienie. Powinniśmy także zaopatrzyć się w odpowiednie przynęty. Najlepiej sprawdzą się gałęzie drzew (szczególnie topoli czy osiki), którymi bobry się żywią.

Pamiętaj, aby sprawdzać pułapkę regularnie, aby w razie złapania zwierzęcia jak najszybciej móc je przetransportować i uwolnić w nowym miejscu. Tego typu proces jest dla zwierzęcia niezwykle stresujący, więc powinniśmy możliwie zadbać o jak najszybsze jego wykonanie.

Podczas transportu bobrów, dbaj o ich bezpieczeństwo, zabezpieczając zwierzę przed stresującymi bodźcami oraz dbając o właściwe warunki podróży. Po wypuszczeniu bobrów w nowej lokalizacji, regularnie sprawdzaj poprzednio narażone miejsce, aby sprawdzić czy nie wróciły na swoje dawne terytorium.

3. Postaw ogrodzenie lub elektrycznego pastucha wokół swojego stawu czy działki

W celu skutecznego zabezpieczenia stawu przed bobrami, warto rozważyć postawienie ogrodzenia, a szczególnie elektrycznego pastucha. Ten rodzaj bariery jest nie tylko skuteczny, ale pozwala skutecznie utrzymać zwierzęta poza chronionym terenem. Elektryczne impulsy, które poczuje zwierzę w kontakcie z pastuchem nie zrobi mu krzywdy, ale skutecznie zniechęci je przed kolejnymi podejściami.

Sprawdzony pastuch na bobry dostępny jest na Allegro (wystarczy kliknąć w grafikę lub TUTAJ)

Jeśli jednak zdecydujemy się na zwyczajne ogrodzenie, ważne jest, aby spełniało kilka kluczowych kryteriów. Przede wszystkim, powinno być wkopane w ziemię na około 40 cm i wysokie na przynajmniej 80-100 cm. Dobrą praktyką jest zamontowanie metalowej siatki solidnymi palikami i ich wbicie w glebę, co 20-30 cm. Takie ogrodzenie utrzyma zwierzę z dala i nie pozwoli bobrom przejść nad nim lub przekopać się pod siatką.

4. Zabezpiecz pnie drzewa

Zabezpieczenie pni drzew przed bobrami jest istotne, aby uniknąć uszkodzeń drzewostanu w wyniku ich działalności. Istnieją dwa powszechnie stosowane metody ochrony pni drzew.

Mocna siatka ocynkowana dostępna jest na Allegro (wystarczy kliknąć w grafikę lub TUTAJ)

Pierwsza metoda polega na owinięciu dolnej części pnia siatką z drutu. Siatka powinna być dobrze naciągnięta i mocno przymocowana do drzewa, aby utrudnić bobrom dostęp do kory. Ważne jest również, aby siatka była wykonana z materiału odpornego na korozję, takiego jak stal nierdzewna lub ocynkowana, co zapewni jej długotrwałość.

Druga metoda zabezpieczania pni drzew polega na posmarowaniu dolnej części pnia nietoksyczną farbą zmieszaną z piaskiem. Ta mieszanka tworzy grubą, szorstką warstwę na powierzchni kory, która utrudnia bobrom przegryzienie drzewa. Przygotowując mieszaninę, warto wybrać farbę odporną na warunki atmosferyczne oraz nietoksyczną, aby nie wpłynąć negatywnie na zdrowie drzewa ani na środowisko. Proporcje farby i piasku można dostosować tak, aby uzyskać odpowiednią konsystencję, która będzie dobrze przylegać do kory.

W obu przypadkach chronienia pni drzew musimy pamiętać, aby regularnie sprawdzać stan siatki i w razie potrzeby na bieżąco wymieniać naszą osłonkę.

5. Chroń wały przeciwpowodziowe i grobli stawów wkopując siatkę i grodzenie w ziemię

Prawidłowe zabezpieczenie wałów przeciwpowodziowych czy grobli stawów jest niepozornym sposobem, który bardzo dobrze zniechęca bobry do kopania nor.

Aby skutecznie zabezpieczyć wały przeciwpowodziowe i groble stawów przed działalnością bobrów, warto zainwestować w odpowiednią siatkę do wkopania w ziemię. Siatka powinna być wykonana z trwałego materiału, np. ocynkowanego drutu (doskonale sprawdzi się siatka wskazana w poprzednim punkcie) lub siatki plastikowej o dużej wytrzymałości. Oczka siatki powinny mieć wielkość nie większą niż 5-10 cm, aby uniemożliwić bobrom przedostanie się przez nie.

Ogrodzenie należy zakopać na głębokość co najmniej 40-50 cm, ponieważ bobry mogą wykopywać nory i tunele w ziemi. Siatkę należy również przymocować solidnie do grodzenia, aby utworzyć jednolitą i solidną barierę, której zwierzęta nie będą w stanie pokonać.

6. Rozbierz tamę i żeremia po uzyskaniu odpowiedniego zezwolenia

Przed przystąpieniem do rozbierania tamy bobrów, niezbędne jest uzyskanie zgody Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska.

Sam proces rozbierania tamy bobrów to delikatne zadanie, którego celem jest zminimalizowanie wpływu na środowisko i zamieszkujące go organizmy. Wbrew pozorom nie jest to jednak łatwe zadanie i zależnie od rozmiarów konstrukcji, wymagać będzie od nas trochę pracy.

W całym procesie warto użyć odpowiednich narzędzi, takich jak łopaty, piły czy nożyce do gałęzi, aby usunąć budulec z tamy kawałek po kawałku, podważając gałęzie i blokady. Ważne jest, aby kontrolować przepływ wody podczas całego procesu, starając się unikać gwałtownego wzrostu przepływu, który mógłby zaszkodzić życiu wodnemu i brzegowemu.

Nigdy nie niszczmy tamy w sytuacji, gdy w okolicy przebywają bobry. Narazimy je tym na bardzo duży stres, a w skrajnych sytuacjach możemy nawet zostać zaatakowani przez broniące się zwierzę.

7. Zamontuj rurę przepływową w tamie

Stosowanie rur przepływowych i umożliwienie przepływu wody, który pozwala skutecznie zniechęcać bobry do utrzymywania tamy. Takie rozwiązanie sprawia, że bobry nie są w stanie efektywnie utrzymywać oczekiwanego poziomu wód, przez co dużą część swoich prac skupiają na poszukiwaniu nieszczelności. W przypadku, gdy nie są w stanie takowej wykryć lub załatać, bardzo często zwierzęta rezygnują ze swojej aktualnej lokalizacji i zmieniają miejsce potencjalnej konstrukcji.

Aby zamontować taką rurę zacznij się od wycięcia otworów w dolnej części rury PCV na około metrowym odcinku. Następnie, dla zabezpieczenia przepływu wody w przypadku zatkania, można zastosować kolanko na wlocie rury, które celowo skierujemy ku dołowi. Ważne jest, aby wlot rury był umieszczony minimum 5 metrów od tamy, aby uniemożliwić bobrom łatwe zatkanie go.

Kolejnym krokiem jest połączenie elastycznej rury z rurą PCV, co można wzmocnić zaciskiem. Następnie, na całej długości powinniśmy wykonać otwory o średnicy około 0,5-1 cm, które umożliwią przepływ wody, gdy główny wypływ zostanie zablokowany.

Pamiętaj, że bobry wzmacniają tamę gałęziami i drewnem od przeciwnej do pływu wody. Dlatego miejsce łączenia rur, znajdujące się na wysokości tamy, należy ukryć za gałęziami i patykami. Elastyczną rurę umieść na dnie strumienia, za tamą. Im większa odległość między wlotem i wylotem rury a tamą, tym lepiej.

8. Skorzystaj z usług profesjonalnej firmy odławiającej bobry

Jeżeli żadna z wcześniej wymienionych metod nie spełnia swojej roli, ponieważ trafił nam się wyjątkowo sprytny i uparty osobnik, naszą ostateczną deską ratunku jest skorzystanie z usług profesjonalistów.

W takim przypadku koniecznie musimy znaleźć firmy, które oferują usługi odławiania bobrów (procedura jest bardzo zbliżona do działań związanych z łapaniem tych zwierząt). Specjaliści w dziedzinie redukowania populacji dzikiej zwierzyny podpowiedzą nam, jak możemy podejść do pozbycia się bobra, a dodatkowo przeprowadzą całą procedurę zgodnie z obowiązującymi przepisami.

---

Najczęściej zadawane pytania przez naszych czytelników

Problemy związane z bobrami budzą wiele kontrowersji. Z jednej strony zwierzęta te objęte są wspomnianą już ochroną gatunkową, z drugiej strony rolnicy czy właściciele ziemni narażeni są na idące w dziesiątki tysięcy złotych straty. Poniżej znajdziesz najczęściej pojawiające się pytania dotyczące tematu bobrów, które regularnie zadają nasi czytelnicy: